मुलींचा वडिलांच्या संपत्तीत हक्क.. नवीन कायदा आणि पैतृक संपत्तीत अधिकार काय ? समजून घ्या

कायद्यानुसार मुलीला वडिलांच्या संपत्तीत कोणत्या अटींवर हक्क मिळतो, कोणत्या वेळी तो नाकारला जातो, आणि हे हक्क वापरण्यासाठी कोणत्या गोष्टी लक्षात घ्याव्यात.

भारतात स्त्रियांच्या आर्थिक आणि सामाजिक सक्षमीकरणासाठी अनेक कायदे तयार करण्यात आले आहेत. त्यामध्ये एक महत्त्वाचा कायदा म्हणजे हिंदू उत्तराधिकार अधिनियम, 1956, ज्यामध्ये 2005 मध्ये करण्यात आलेल्या सुधारणांनंतर मुलींना पितृसत्ताक संपत्तीत मुलांइतकाच हक्क मिळाला. या सुधारणा समाजामध्ये स्त्रियांची स्थिती मजबूत करण्याच्या दृष्टीने क्रांतिकारी ठरल्या. मात्र दुर्दैवाने, आजही अनेक महिलांना या कायद्यासंबंधी संपूर्ण माहिती नाही, ज्यामुळे त्यांना स्वतःचे हक्क मिळवण्यासाठी संघर्ष करावा लागतो.

हिंदू उत्तराधिकार अधिनियम, 1956 नुसार, 2005 नंतर खालील गोष्टी लागू होतात..

मुद्दा स्पष्टीकरण

समान हक्क 2005 पासून मुली आणि मुले यांना पितृसत्ताक संपत्तीमध्ये समान वाटा आहे

विवाहित असो किंवा अविवाहित विवाहामुळे मुलीचे हक्क संपत नाहीत..

पितृसत्ताक संपत्ती म्हणजे काय ? वडिलांना त्यांच्या पूर्वजांकडून मिळालेली मालमत्ता

कधी पासून लागू ? 9 सप्टेंबर 2005 पासून ही सुधारणा लागू झाली

या सुधारणा केवळ कायद्यातील बदल नव्हे, तर सामाजिक समतेचे प्रतीक मानल्या जातात.

पूर्वी असा समज होता की, विवाहानंतर मुलीने आपल्या सासरच्या घरातच अधिकार गाजवावा, मात्र 2005 च्या सुधारणेनंतर हा गैरसमज दूर झाला. आता विवाहित महिलांनाही त्यांच्या वडिलांच्या पितृसत्ताक संपत्तीत तितकाच अधिकार आहे जितका त्यांच्या भावाला आहे.

या अधिकारामुळे महिलांना आर्थिक दृष्ट्या स्वावलंबी बनण्याची संधी मिळते. विशेषतः ग्रामीण भागात याबाबत जनजागृती होणे गरजेचे आहे.

मुलीला पितृसत्ताक संपत्तीत अधिकार असूनही काही विशिष्ट परिस्थितींमध्ये ती मालमत्तेवर दावा करू शकत नाही..

अट – कारण

वडील हयात असताना वडील जिवंत असताना त्यांनी कोणतेही वाटप केले नसल्यास हक्क लागू होत नाही..

स्वतःची मिळवलेली संपत्ती वडिलांनी कमावलेली वैयक्तिक संपत्ती कोणाला द्यायची हे त्यांचे स्वातंत्र्य..

न्यायालयीन वाद संपत्ती वादग्रस्त असल्यास अधिकार मिळण्यास अडथळा..

या सर्व बाबी लक्षात घेऊन, कायदेशीर सल्ल्याने पुढे जाणे योग्य ठरते.