जाण – आर्थिक जबाबदारीची…खुप छान लेख मेघना वाडगे- गावडे यांनी लिहीलंय नक्कीच शेवट पर्यंत वाचा..

जाण -आर्थिक जबाबदारीची

आपल्या लहान मुलांना पैशाबद्दल शिकवणे हे फक्त पैसे कसे कमवायचे आणि खर्च करायचे हे शिकवणे इतकेच मर्यादित नाही. त्यांच्यात आर्थिक जबाबदारीची भावना रुजवणे हे त्यांच्या भावी जीवनासाठी अत्यंत महत्त्वाचे आहे.

या लेखामध्ये आपण आपल्या मुलांना आर्थिक बाबींची मूलभूत संकल्पना कशी समजावून सांगू शकतो, त्यांच्यात बचत करण्याची आणि खर्च करण्याची सवय कशी निर्माण करू शकतो आणि त्यांना पैशाचे मूल्य कसे समजावून सांगू शकतो याबद्दल सविस्तर माहिती देण्याचा प्रयत्न केला आहे.

आजच्या युगात मुलांना लहानपणापासूनच पैशाचे मूल्य आणि आर्थिक नियोजनाचे महत्त्व समजावून सांगणे अत्यंत गरजेचे आहे. लहानपणापासूनच आर्थिक शिक्षण महत्वाचे का आहे ,याबाबत सविस्तरपणे आपण खालील मुद्द्यांवर बोलू शकतो..

१.आर्थिक साक्षरता: लहानपणापासूनच मुलांना पैशाबद्दल जागरूक करून आपण त्यांना आर्थिक साक्षर बनवू शकतो.

२.चुकीच्या सवयी टाळणे: लहानपणापासूनच योग्य मार्गदर्शन केले तर मुले भविष्यात चुकीच्या आर्थिक निर्णय घेणे टाळतील.

३.आत्मविश्वास वाढवणे: पैशाचे व्यवस्थापन कसे करावे हे शिकल्याने मुलांचा आत्मविश्वास वाढतो.

४.भविष्याची तयारी: लहानपणापासूनच बचत करण्याची सवय लावल्याने मुले भविष्यातील मोठ्या खर्चाची तयारी करू शकतात.

अशाप्रकारे आपल्याला आर्थिक नियोजनाचे महत्त्व मुलांना समजावून सांगता येईल.

मग हे आर्थिक नियोजन कसे करायचे , लहान वयात मुलांना आर्थिक नियोजनाची सवय कशी लावायची , हे खूप अवघड पद्धतीने न समजावून सांगता त्यांच्याच भाषेत आपल्याला समजावून सांगावं लागेल. त्यासाठी काही बाबी दिल्या आहेत त्या विचारात घेता येतील:

 👉पॉकेट मनी : मुलांना लहानपणापासूनच पॉकेट मनी द्या. त्यांना त्या पैशांचे स्वतःच व्यवस्थापन करण्याची संधी द्या. त्यांना बचत, खर्च आणि गुंतवणूक यांच्यातील फरक समजावून सांगा.

बचत करण्याचे महत्त्व: मुलांना बचत करण्याचे महत्त्व समजावून सांगा. त्यांच्यासाठी एक बचत खाते उघडा आणि त्यांना नियमितपणे त्यात पैसे जमा करण्यासाठी प्रोत्साहित करा.

👉खर्च नियंत्रण: मुलांना गरज आणि इच्छा यांच्यातील फरक समजावून सांगा. त्यांना अनावश्यक खर्च टाळण्याचे शिकवा.

👉बजेटिंग: मुलांना बजेटिंग शिकवा. त्यांना आपल्या पॉकेट मनीचे बजेट तयार करण्यास मदत करा.

👉गुंतवणूक: मुलांना गुंतवणूकीचे महत्त्व समजावून सांगा. त्यांना लहानपणापासूनच गुंतवणूक करण्याची सवय लावा.

👉आर्थिक गोष्टींची चर्चा: मुलांना घरातील आर्थिक गोष्टींची चर्चा करण्यासाठी प्रोत्साहित करा. त्यांना बिल, खरेदीची यादी आणि बँक स्टेटमेंट पाहण्याची संधी द्या.

👉आर्थिक खेळ: मुलांना आर्थिक विषयांवर आधारित खेळ खेळायला द्या. यामुळे त्यांना मजा येण्यासोबतच आर्थिक संकल्पना शिकायला मदत होईल.

सर्व गोष्टी करत असताना मुलांना आपण स्वतः आर्थिकदृष्ट्या जबाबदार असल्याचे मुलांना दाखवा. आपले पैसे कसे व्यवस्थापित करता याची त्यांना माहिती द्या. मुलांना आर्थिक नियोजन शिकवण्यासाठी वेळ आणि धैर्य लागते. त्यांना चुका करण्याची संधी द्या आणि त्यांच्या चुकांवरून शिकण्यास प्रोत्साहित करा.आर्थिक नियोजन शिकवण्यासाठी मजेदार पद्धती वापरा.

उदाहरणार्थ, आपण आर्थिक विषयांवर आधारित कथा वाचू शकता किंवा खेळ खेळू शकता.मुलांना आर्थिक नियोजन एक बोझ न समजता, एक आव्हान म्हणून पाहण्यास प्रोत्साहित करा. मुलांच्या वयानुसार त्यांना आर्थिक संकल्पना समजावून सांगा. लहान मुलांना सोप्या संकल्पना शिकवा आणि मोठ्या मुलांना अधिक गुंतागुंतीच्या संकल्पना शिकवा.

आपल्या मुलांना लहानपणापासूनच आर्थिक नियोजन शिकवून आपण त्यांच्या उज्ज्वल भविष्याची हमी देऊ शकता.